Phương pháp cải tiến liên tục Kaizen là một trong những phương pháp cải tiến năng suất được áp dụng thành công ở nhiều loại hình doanh nghiệp, trong bối cảnh năng suất, chất lượng tiếp tục là quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp trước xu thế mới đến từ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, phương pháp cải tiến liên tục Kaizen vẫn là một lựa chọn hàng đầu của các doanh nghiệp vừa và nhỏ ngành công nghiệp ở Việt Nam. Một trong những doanh nghiệp đã rất thành công với phương pháp này đó là Doanh nghiệp tư nhân Sản xuất và Thương mại An Việt. Sau quá trình triển khai thành công phương pháp cải tiến liên tục Kaizen, doanh nghiệp đã hoạch định một chiến lược dài hơi hơn hướng đến tương lai trong 5 đến 10 năm tới với việc đưa An Việt trở thành một trong những doanh nghiệp có năng suất dẫn đầu ngành công nghiệp cơ khí chính xác. 

Doanh nghiệp tư nhân và SXTM An Việt được thành lập từ tháng 1 năm 2011, có trụ sở tại Xã Phú Lương, Phường Phú Lương, Quận Hà Đông, Hà Nội. Xưởng sản xuất tại Ứng Hòa, Hà Nội, là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực gia công cơ khí chính xác.

Qua trao đổi với nhóm chuyên gia tư vấn đến từ Viện Năng suất Việt Nam, lãnh đạo doanh nghiệp đã thể hiện quyết tâm rất lớn trong việc thực hiện cải tiến năng suất. Khi tiếp cận với dự án hỗ trợ đào tạo và hướng dẫn thực hành phương pháp cải tiến liên tục Kaizen của Viện Năng suất Việt Nam, lãnh đạo doanh nghiệp nhận thấy đây là một dự án hoàn toàn phù hợp với nhu cầu cũng như điều kiện thực tế của doanh nghiệp nên đã mạnh dạn đăng ký tham gia, trải qua 6 tháng đi vào học tập và áp dung, phương pháp cải tiến liên tục Kaizen đã tạo nên những kết quả thật sự ấn tượng, làm thay đổi một cách cơ bản diện mạo cũng như thực trạng sản xuất tại doanh nghiệp. Trước thành công đó, doanh nghiệp đã hoạch định một chiến lược dài hạn hơn hướng tới tương lai tầm nhìn 10 đế 15 năm tới.

Một số kết quả đạt được

Về chất lượng đội ngũ nhân viên, người lao động

Bên cạnh việc được trang bị kiến thức về phương pháp cải tiến Kaizen, đội ngũ nhân viên, người lao động doanh nghiệp cũng đã được truyền tải tinh thần đổi mới, cải tiến liên tục, thấy được tầm quan trọng của cải tiến năng suất và vị trí, vai trò của mỗi cá nhân trong đó. Từ việc được nâng cao về kiến thức, người lao động cũng đã có những thay đổi về ý thức, chấp hành nghiêm chỉnh nội quy, quy chế làm việc của doanh nghiệp, của phân xưởng, có ý thức tổ chức sản xuất khoa học, tiết kiệm thời gian, nguyên vật liệu, sắp xếp đồ dùng, dụng cụ, trang thiết bị khoa học, ngăn nắp, hình thành thói quen và tác phong làm việc chuyên nghiệp.

Thông qua hoạt động của đội cải tiến Kaizen, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng phân tích, đánh giá vấn đề được cải thiện, các nhóm cải tiến phối hợp tốt trong quá trình triển khai dự án, nhận diện chính xác vấn đề, các giải pháp được đề xuất có tính khả thi cao, tiết kiệm về mặt chi phí.

Sự phối hợp giữa các phòng, đơn vị trong doanh nghiệp ngày càng hiệu quả và chặt chẽ, thể hiện thông qua sự vào cuộc mạnh mẽ của mọi cá nhân đối với các dự án cải tiến.

Về hiệu quả kinh tế

 Các dự án cải tiến tại doanh nghiệp đã giải quyết tốt vấn đề lãng phí mà cụ thể là lãng phí nguyên vật liệu, lãng phí nhân công và thời gian. Một số lượng lớn nguyên vật liệu hoặc đã được tận dụng hoặc đã được tính toán một cách chính xác, giảm tối đa lượng dư thừa. Trong bối cảnh dịch covid 19 tiếp tục diễn biến phức tạp, việc vận chuyển, mua bán, xuất nhập gặp nhiều khó khăn thì những cải tiến giúp tiết kiệm nguyên vật liệu có ý nghĩa hết sức to lớn.

Việc bố trí, sắp xếp, layout lại nhà xưởng và các khu vực khác nhau cũng mang lại những giá trị thiết thực về mặt vật chất, thời gian di chuyển của một người công nhân trung bình tiết kiệm được 40 phút mỗi ngày, quãng đường di chuyển qua các khu vực rút ngắn hơn. Công nhân không phải mất nhiều thời gian để tìm kiếm các công cụ, dụng cụ như trước khi thực hiện cải tiến.

Mặt bằng sản xuất được mở rộng, không gian xưởng và kho được tận dụng hiệu quả, trong khi quy mô của doanh nghiệp là nhỏ so với nhiều doanh nghiệp khác cùng ngành trên địa bàn thì hiệu suất sử dụng kho và nhà xưởng lại cao hơn nhiều lần.

Về những thay đổi, biến chuyển trong tư duy lãnh đạo và quản lý cấp trung

 Đối với thành công của phương pháp cải tiến liên tục Kaizen, vai trò của lãnh đạo doanh nghiệp và cán bộ quản lý cấp trung rất quan trọng, đặc biệt là lãnh đạo doanh nghiệp. Trong quá trình đào tạo, hướng dẫn thực hành phương pháp cải tiến liên tục Kaizen tại doanh nghiệp tư nhân SXTM An Việt, lãnh đạo doanh nghiệp đã quan tâm và tham gia đầy đủ các khóa đào tạo, từ đó có sự thay đổi một cách toàn diện trong tư duy, có cái nhìn sâu sắc và đầy đủ hơn về cải tiến năng suất và chiến lược, đường hước cải tiến năng suất trong tương lai. Đặc biệt thông qua đào tạo, cái nhìn của lãnh đạo doanh nghiệp về người lao động đã thay đổi, họ không chỉ là người thừa hành, người thực hiện mọi nhiệm vụ, mọi mệnh lệnh mà họ còn được khuyến khích đưa ra những sáng kiến, đổi mới, đề xuất những giải pháp hay những cách làm hợp lý, khoa học. Đối với cán bộ quản lý cấp trung, bên cạnh vai trò quản lý, điều hành sản xuất, họ đã trở thành những người hướng dẫn, hỗ trợ người lao động thực hiện cải tiến năng suất, cùng với công nhân, người lao động thực hiện các cải tiến đó.

Hình 2 : Hình ảnh khảo sát thực trạng và đào tạo tại doanh nghiệp

Định hướng tương lai đối với hoạt động năng suất

Trên cơ sở những kết quả hết sức tích cực trong 6 tháng thực hiện dự án hỗ trợ đào tạo và hướng dẫn thực hành phương pháp cải tiến liên tục Kaizen, lãnh đạo doanh nghiệp đã xác định một định hướng, một chiến lược về cải tiến năng suất trong 10 năm tới bao gồm :

Về nguồn nhân lực, tiếp tục thực hiện các khóa đào tạo về cải tiến năng suất cho đội ngũ cán bộ, công nhân viên trong công ty, trong đó chú trọng việc đa dạng hóa nội dung đào tạo, hướng đến các công cụ, phương pháp cải tiến mới, nội dung đào tạo thiết thực, tập trung vào thực hành là chủ yếu. Công ty cần làm tốt công tác tuyển dụng, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là nhân lực làm việc trong các lĩnh vực có liên quan đến năng suất, chất lượng. Phòng nhân sự cần lựa chọn những cá nhân có năng lực, trình độ, có kinh nghiệm lâu năm, tiếp tục bồi dưỡng, bố trí vào các vị trí chủ chốt, bổ sung vào cơ cấu tổ chức của đội cải tiến Kaizen. Trong 10 năm tới doanh nghiệp tư nhân SXTM An Việt phải trở thành một doanh nghiệp có đội ngũ nhân sự đồng đều về chất lượng, đảm bảo về số lượng, các vị trí trưởng đơn vị, trưởng bộ phận phải có trình độ đại học trở lên, riêng đối với bộ phận sản xuất phải được đào tạo cơ bản về năng suất, chất lượng.

Về phương pháp quản lý, công cụ cải tiến năng suất, Kaizen chỉ là một trong rất nhiều các phương pháp cải tiến năng suất, bên cạnh Kaizen còn nhiều các công cụ, phương pháp cũng rất hiệu quả khác như 5S, TPM, Lean, Lean 6 Sigma…, doanh nghiệp cần cập nhật hơn nữa các công cụ cải tiến, nâng cao năng suất, tiến hành đào tạo, huấn luyện rộng rãi cho đội ngũ nhân sự. Với mỗi phương pháp, công cụ quản lý bên cạnh việc áp dụng cần có sự đánh giá kiểm tra tính hiệu quả, khả thi để có kế hoạch triển khai lâu dài.

Về trang bị hệ thống máy móc, thiết bị, cải tạo nhà xưởng, ngay sau khi nhận được những khuyến nghị của nhóm chuyên gia tư vấn đối với hệ thống nhà xưởng máy móc hiện có, ban lãnh đạo công ty đã có kế hoạch mở rộng nhà xưởng cũng như tổ chức quy hoạch tổng thể các khu vực sản xuất. Doanh nghiệp xây dựng kế hoạch nâng cấp và mua mới trang thiết bị, cũng như thực hiện tối ưu hóa một số máy móc hiện có.

Về kế hoạch hợp tác trong lĩnh vực năng suất, từ kết quả rất tốt đẹp từ dự án do Viện Năng suất triển khai, công ty mong muốn tiếp tục được Viện Năng suất Việt Nam hỗ trợ đào tạo và tư vấn về năng suất. Ngoài ra, Lãnh đạo Công ty mong muốn Viện Năng suất Việt Nam góp ý xây dựng chiến lược nâng cao năng suất của Công ty giai đoạn 2021-2025 và 2026 – 2030.

Ths. Cao Hoàng Long - Viện Năng suất Việt Nam