ISO 9001 là tiêu chuẩn quy định cụ thể về yêu cầu đối với hệ thống quản lý chất lượng tại các tổ chức, doanh nghiệp. Tiêu chuẩn này dùng để xây dựng và đánh giá, cấp chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng cho hàng triệu tổ chức, doanh nghiệp trên toàn thế giới trong thời gian qua.
Được ban hành lần đầu tiên vào năm 1987, bộ tiêu chuẩn này đã qua các kỳ sửa đổi vào các năm 1994, 2000, 2008 và tiêu chuẩn hiện hành là ISO 9001:2015. Tiêu chuẩn này được dịch sang tiếng Việt và ban hành thành tiêu chuẩn quốc gia, ký hiệu là TCVN ISO 9001:2015.
Các yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 9001:2015 được quy định một cách khái quát để có thể áp dụng cho mọi tổ chức, doanh nghiệp, không phân biệt loại hình, quy mô hoặc sản phẩm, dịch vụ cung cấp.
Ngoài tiêu chuẩn ISO 9001:2015, một số lĩnh vực chuyên ngành còn ban hành tiêu chuẩn hệ thống quản lý chất lượng riêng cho lĩnh vực của mình như:
- IATF 16949 Hệ thống quản lý chất lượng chuyên ngành ô tô
- TL 9001 Hệ thống quản lý chất lượng chuyên ngành viễn thông
- AS 9100 Hệ thống quản lý chất lượng ngành hàng không, vũ trụ và quốc phòng
- ISO 13485 Hệ thống quản lý chất lượng chuyên ngành thiết bị y tế
- ISO/TS 29001 Hệ thống quản lý chất lượng ngành Công nghiệp dầu mỏ, hóa dầu và khí tự nhiên
Tiêu chuẩn ISO 9001:2015 được ban hành vào tháng 9 năm 2015, tổ chức, doanh nghiệp có chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9001:2008 sẽ hết hiệu lực sau 3 năm kể từ ngày ISO 9001:2015 được ban hành. Như vậy, các tổ chức, doanh nghiệp hiện đã được chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9001:2008 và có mong muốn duy trì hệ thống phải chuyển đổi sang ISO 9001:2015 chậm nhất vào tháng 9 năm 2018. Việc cập nhật theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015 tạo cơ hội để các tổ chức, doanh nghiệp rà soát và đảm bảo hệ thống quản lý chất lượng của mình phù hợp với các ưu tiên chiến lược của tổ chức.
II. LỢI ÍCH ÁP DỤNG ISO 9001:2015
Để duy trì khách hàng, tổ chức, doanh nghiệp phải đáp ứng được các yêu cầu của khách hàng. ISO 9001:2015 cung cấp một hệ thống đã được trải nghiệm ở quy mô toàn cầu để thực hiện phương pháp quản lý có hệ thống đối với các quá trình trong một tổ chức, từ đó tạo ra sản phẩm đáp ứng một cách ổn định các yêu cầu và mong đợi của khách hàng. Tổ chức sẽ đạt được những lợi ích sau đây khi thực hiện có hiệu quả hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015:
- Giúp tổ chức, doanh nghiệp xây dựng các quy trình chuẩn để thực hiện và kiểm soát công việc;
- Phòng ngừa sai lỗi, giảm thiểu công việc làm lại từ đó nâng cao năng suất, hiệu quả làm việc;
- Phân định rõ trách nhiệm, quyền hạn trong tổ chức;
- Hệ thống văn bản quản lý chất lượng là phương tiện đào tạo, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm;
- Giúp cải tiến thường xuyên chất lượng các quá trình và sản phẩm;
- Tạo nền tảng để xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp, hiệu quả;
- Nâng cao uy tín, hình ảnh của tổ chức, doanh nghiệp…
III. QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG VÀ ÁP DỤNG ISO 9001:2015
a) Giai đoạn chuẩn bị
- Hướng dẫn lập ban chỉ đạo ISO và nhóm dự án của tổ chức/doanh nghiệp
- Khảo sát thực trạng của doanh nghiệp so với các yêu cầu của ISO 9001:2015;
- Đào tạo “Nhận thức chung và phương pháp xây dựng HTQLCL theo ISO 9001:2015”;
- Đào tạo phương pháp xây dựng các văn bản của HTQLCL;
b) Xây dựng hệ thống quản lý chất lượng
- Xác định bối cảnh hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ của tổ chức, doanh nghiệp và các rủi ro có thể gặp phải;
- Thiết lập chính sách và các mục tiêu chất lượng;
- Phân tích và cải tiến các quá trình hiện có theo các nguyên tắc của tiêu chuẩn ISO 9001:2015;
- Xây dựng bổ sung các quá trình còn thiếu so với yêu cầu của ISO 9001:2015
- Xây dựng hệ thống văn bản giúp việc duy trì và kiểm soát, điều hành các quá trình của hệ thống quản lý chất lượng.
c) Tổ chức áp dụng hệ thống quản lý chất lượng
- Phổ biến, hướng dẫn áp dụng các quy định của hệ thống quản lý chất lượng đến các đơn vị có liên quan;
- Đào tạo đội ngũ chuyên gia đánh giá nội bộ;
- Tổ chức rà soát, đánh giá nội bộ để cải tiến, hoàn thiện hệ thống.
d) Đánh giá chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015
- Lựa chọn tổ chức đánh giá chứng nhận phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp;
- Tổ chức đánh giá thử (nếu cần);
- Cùng với tổ chức chứng nhận đã lựa chọn tổ chức cuộc đánh giá chứng nhận;
- Thực hiện các hành động khắc phục sau đánh giá chứng nhận (nếu có);
- Nhận chứng chỉ ISO 9001:2015.
đ) Duy trì và cải tiến hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015
- Lập kế hoạch duy trì và cải tiến hệ thống quản lý chất lượng hàng năm;
- Tổ chức đào tạo về ISO 9001:2015 và các yêu cầu của hệ thống quản lý chất lượng khi có nhân viên mới, thay đổi vị trí công tác…
- Sửa đổi, cải tiến hệ thống quản lý chất lượng mỗi khi có thay đổi và áp dụng nguyên tắc định kỳ rà soát, cập nhật các quy định của hệ thống quản lý chất lượng (2-3 năm/lần);
- Nghiên cứu, áp dụng các công cụ cải tiến khác để nâng cao hiệu quả tổng thể của hệ thống và hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp như: 5S, Kaizen, Quản lý tinh gọn Lean, lean 6 Sigma, Duy trì hiệu suất tổng thể (TPM), Hệ thống chỉ số hoạt động chính (KPI), Mô hình nhóm huấn luyện (TWI)…
IV. DỊCH VỤ CỦA VIỆN NĂNG SUẤT VIỆT NAM
a) Tư vấn xây dựng và áp dụng ISO 9001:2015 - Thời gian triển khai từ 5 - 12 tháng
- Hướng dẫn chuyển đổi và cập nhật hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2008 sang ISO 9001:2015.
- Xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9001:2015.
- Hướng dẫn khắc phục sau đánh giá giám sát.
- Hướng dẫn cải tiến hệ thống quản lý chất lượng: Đánh giá thực trạng; Đánh giá nội bộ; Đánh giá trước chứng nhận nhằm đưa ra các khuyến nghị cải tiến.
b) Đào tạo - Khóa học từ 1/2 - 5 ngày
- Chuyển đổi hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2008 sang phiên bản ISO 9001:2015 (thích hợp cho các tổ chức/doanh nghiệp đã áp dụng ISO 9001:2008).
- Xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý theo ISO 9001:2015.
- Đánh giá nội bộ hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9001:2015.
- Chuyên gia đánh giá trưởng hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9001:2015.
- Kỹ năng cho Giám đốc chất lượng.
- Kỹ năng thư ký chất lượng/ Thư ký ISO.
- Xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý theo ISO 9001:2015 trong cơ quan hành chính nhà nước.
- Đánh giá nội bộ hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9001:2015 trong cơ quan hành chính nhà nước.
- Nghiệp vụ kiểm tra, đánh giá HTQLCL ISO 9000 trong CQHCNN cho các chuyên gia đánh giá (đáp ứng thông tư 26/2014-BKHCN ngày 10/10/2014)
Hình thức đào tạo
- Các khóa đào tạo tập trung được tổ chức định kỳ tại Hà Nội, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh.
- Thiết kế các khóa đào tạo ISO 9000 theo yêu cầu cụ thể, riêng biệt của tổ chức/doanh nghiệp, có thể kết hợp với thực hành dựa trên tình huống thực tế của chính tổ chức.
c) Tư vấn hệ thống tích hợp và cải tiến hệ thống quản lý chất lượng
- Tư vấn xây dựng và áp dụng tích hợp hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015 với các tiêu chuẩn hệ thống quản lý khác như: ISO 14001, ISO 22000, ISO 50001, ISO/IEC 27001, ISO/IEC 17025…
- Tư vấn áp dụng các công cụ cải tiến để nâng cao hiệu quả tổng thể của hệ thống và hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp như: 5S, Kaizen, Quản lý tinh gọn Lean, lean 6 Sigma, Duy trì hiệu suất tổng thể (TPM), Hệ thống chỉ số hoạt động chính (KPI), Mô hình nhóm huấn luyện (TWI)…